Er is in konservatieve kringen van niets zo zeer sprake als van de verdediging van de rechtsorde tegen de "terreur". Wat onder terreur wordt verstaan is merkwaardig genoeg: het geweldadig optreden van de kleine groep, die gelokaliseerd is in West-Duitsland, enige tientallen Leden telt, en Rote Armee Fraktion wordt genoemd. Als intellektuelen proberen, een analyse te maken van de personen, die tot deze vorm van verzet zijn overgegaan, en van de "beweging"â die een soort "stadguerilla" zou zijn, dan worden deze kommentatoren "sympathisanten" genoemd. Het "ware recept" tegen deze rebellen - meestal van gegoede huize, met vele akademici - is: veroordelen, niets begrijpen en alles afwijzen; hun motieven en hun optreden tot waanzin bestempelen; hen pogen te vermoorden. Dit alles is vreemd, als men weet welke theorie‘n en reklasseringsmethoden een rol spelen bij de veroordeling van het oneindig veel grotere aantal "gewone misdadigers", die niet in cellen worden ge•soleerd, niet van hun advokaten worden gescheiden, niet in gevangenschap worden vermoord.
Hoewel ik de strijdwijze van de RAF altijd heb afgekeurd; hoewel ik deze methode geen politieke faktor vind, tenzij om het tegendeel van verzet op te roepen, namelijk repressie; hoewel ik weet dat de RAF veeleer uitgaat van marxistiese dan van libertaire kategorie‘n ... heb ik toch beseft dat haar MOTIEVEN een scherp schuldgevoel hebben moeten wekken bij de verdedigers van de "rechtsstaat", die als reaktie zijn overgegaan tot het scheppen van alle instrumenten, nodig voor het laten funktioneren van een politiestaat. Ze hebben aldus zelf onthuld, DAT DE RECHTSSTAAT EEN ORGANISATIE IS, WAARIN DE POLITIESTAATâ- OF DESNOODS HET FASCISME - IS INGEBOUWD.
De civiele vrijheden verdedigen tegen dat fascisme is een dringende taak, en dus ook de demokratie, voorzover deze zulke rechten der individuen beschermt. Maar tegelijk moet men zich bewust zijn, dat deze rechtsstaat innerlijk tegenstrijdig is, en de mogelijkheden van zijn eigen ondergang in zich draagt.
De rechtsstaat is namelijk ook een machtsstaat en zelfs een geweldsstaat, die het geweld heeft gemonopoliseerd. Natuurlijk is hij superieur aan de feodale kastenstaat, en de stelling "dat ieder voor de wet gelijk is", het beginsel dat er een bepaald recht en geen willekeur heerst, stenpelt de burgerlijke maatschappij tot een "burgerlijke orde", waaraan we verre de voorkeur geven boven fascisme of militaire diktatuur. Maar omdat die orde de uitdrukking is van maatschappelijke verhoudingen, waarin de privŽ-eigendom van produktiemiddelen en gemonopoliseerd geweld onvermijdelijk groepen scheppen, die BOVEN de samenleving komen te staan (door hun kapitaal en het bezit van wapenen) is ze uitermate kwetsbaar. En wat gebeurd is in Chili, op grond van de "filosofie" van de Noord-Amerikanen en hun bondgenoten of geestverwanten, was niet toevallig, maar symptomaties: het kan zeer wel ook in Europa gebeuren. Een demokratie die de mogelijkheid zou inhouden van machtsverplaatsing naar de arbeiders in de bedrijven, en naar de bewoners van de wijken, zulk een demokratie behoort met geweld te worden vernietigd.
De namen van Nixon en Kissinger, van CIA en Pentagon, van ITT en Rockefeller zijn symbolies voor het "industri‘el komplex", dat niet alleen in Chili de pas afsneed aan een (zeer gematigd en evolutionair) opkomend socialisme in dat land, maar dat zulks overal in de wereld zal proberen te doen.
Er zijn drie min of meer autonome machten, die geen demokratie behoeven, haar integendeel lastig of gevaarlijk vinden, en die naar haar wezen autoritair zijn. Allereerst de staatsburokratie, gevormd door niet-gekozen, maar levenslang funktionerende ambtenaren met een grote bevoegdheid om beslissingen te nemen. Hun gebondenheid aan wetten vermindert hun macht niet, ze is de basis van die macht.
In hen is de wet als het ware vlees geworden. Toen Nederland van 1940 tot 1945 bezet gebied was hebben de burokraten het funktioneren van de staat (binnen de grenzen van de duitse militaire macht, die anderzijds de burokratie bevestigde) verzekerd, en onder andere van de situatie gebruik gemaakt om een bevolkingsregister in te voeren (plus persoonsbewijzen) waardoor de basis is gelegd voor de latere steeds verder gaande registratie: sindsdien zijn de burgers meer en meer nummers geworden voor de staat. Opmerkelijk is de steeds grotere kontrole over de "onderdanen", in tegenstelling tot de veroorloofde "vrijheid" (willekeur) om vermogens te vormen, wettelijk het betalen van belasting te ontduiken, "zwart" kapitaal te bezitten en het vrijelijk te exporteren. Toegelaten is een verwildering van het kapitalisme, afgedwongen een steeds strengere beschrijving van staatsburgers, met het oog op hun mogelijke disciplinering.
Naast de burokratie is er dan "de bourgeoisie", de ekonomies overheersende klasse, die het grote kapitaal en de multinationale ondernemingen beheert, in staat op eigen, autonome wijze, te funktioneren. De fuseringen; het willekeurige openen en sluiten van bedrijven; de financi‘le schandalen van groepen, waarvan de leden zich niet persoonlijk aansprakelijk achten, terwijl zij het leven van miljoenen bepalen; het beslagleggen op miljarden, die de staat moet overhevelen naar de partikuliere ondernemingen, in moeilijkheden gebracht door managers, die van kapitaal der gemeenschap mooi weer spelen; dat alles is volkomen bekend... en "gedoogd". Deze buitenparlementaire, ondemokratiese, autoritaire macht kan haar eigen weg gaan, ook stelling kiezen TEGEN een volksgemeenschap, en ze heeft dit herhaaldelijk gedaan. Met de burokratie is ze een potenti‘el fascisties gevaar.
Over het militarisme behoeven we tenslotte weinig te zeggen. Het is een parasitaire uitwas, verkwistend en autoritair, in staat zich gemakkelijk tegen het volk te keren als het ontsnapt aan de kontrole van eenvoudige soldaten, arbeiders en burgers. In naam van "bescherming van het volk" is het gevaarlijk voor dat volk zelf. Het is een dwaling te menen dat de offici‘le strijdkrachten "het gewapende volk" vormen: ze staan heden boven dat volk, ook wat de ideologie
aangaat.
Binnen de rechtsstaat ontwikkelen zich dus de machten, die gemakkelijk een einde kunnen maken aan "het demokratiese recht" en die een politiestaat of een fascisties regime kunnen scheppen, als de wezenlijke volkskrachten (in de bedrijven, de gemeenten, de wijken, de scholen, de kazernes enz.) niet tijdig aktief en "subversief" optreden, dat wil zeggen tegen een gezag, dat zich niet sociaal, redelijk of zedelijk kan rechtvaardigen. Zo wordt het ook duidelijk dat van de drie "machten" in de staat - de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht - de eerste (het parlement) verreweg de zwakste is. De uitvoerende macht is in feite een zelfstandig instrument van de staat, ter handhaving van het gezag, aangepast aan de sociale omstandigheden, maar deze overkoepelen. De rechterlijke macht heet zelfs offici‘el "onafhankelijk", ze is in een kapitalistiese samenleving natuurlijkerwijze een "klassejustitie". En in het voorjaar van 1977 kregen rechters, die stakingen verboden, een overduidelijke politieke funktie. Het systeem van het "korte geding" is trouwens uitermate gevaarlijk, het geeft rechters de macht, om in allerlei kwesties van politieke aard terstond een beslissing te nemen.
In de Westduitse Bondsrepubliek zijn al deze problemen tastbaar geworden. Er is een burokratie die in dienst van de Weimarrepubliek, Hitler en de Bondsrepubliek dezelfde ruggegraat heeft geleverd voor de staat. Vele tienduizenden, die Hitler trouw hebben gediend, hebben hun diensttijd voltooid en genieten vorstelijke pensioenen, ook uitgesproken nazi's. Er zijn duizenden soldaten, officieren en generaals uit de Hitlerperiode overgenomen door de Bondsrepubliek.
Wat de kapitalisten aangaat, zij vormen de meest duurzame basis voor de duitse ekonomie, De voorzitter der werkgevers, Schleyer, die door de RAF werd gedood, was veertien jaar lang een agent geweest van de Sicherheitsdienst van de nazi's (1931-1945), een terrorist van studenten en een kolonisator van de Tsjechiese ekonomie, in 1945 onmiddellijk overgenomen door de bourgeoisie. En hij werd (braaf katholiek) bij zijn begrafenis door president Scheel een voorbeeld genoemd van een tweeduizend-jaar-oude kultuur, die door de RAF werd bedreigd!
Maar Duitsland is geen uitzondering. Overal is de burgerlijke rechtsstaat een instituut, waarbinnen autoritaire, politi‘le en zelfs fascistiese krachten worden gehandhaafd, die de civiele vrijheden en rechten bedreigen. De struktuur van de staten zelf is daarvan de oorzaak. Natuurlijk kan deze niet worden gelikwideerd door individueel geweld, niet door aanslagen die eerder de staat en zijn fiktief "image" versterken, met het voorwendsel dat de enkeling moet worden beschermd. Zulk een taktiek legt ook niet bloot, hoezeer de staat is voorbereid op het organiseren van militaire massa-slachtingen in een eventuele oorlog, een verschrikkelijke vorm van terreur. De verdediging van de mensenrechten valt niet samen met het gezag van de zogenaamde rechtsstaat, maar met de verdediging der rechten en vrijheden in de bedrijven, allerlei organisaties... van onder op, door direkte aktie, direkte demokratie. De veiligheid van de mensen is een zaak van henzelf, gezamenlijk en wederkerig, in vele gevallen TEGEN de staat. Juist omdat demokratiese vrijheden zo waardevol zijn moet men beseffen, dat ze veroverd zijn op het gezag, en steeds opnieuw moeten worden bevestigd in strijd tegen staatsvormen, die al te snel instrumenten worden van ekonomiese en militaire machten.