Leidse Molens
(Bronnen: Architectuur & monumentengids Leiden; Database van Verdwenen Molens; De Korenmolen "de Valk" en de andere Leidsche walmolens door G.C. Helbers; Molens in Leiden; De Molens van en rond Leiden door Hans Roest; Leiden - Molenstad door Marius Klein; Leidse windmolens voor 1600 door Ir. A.F. de Graaff; Rembrandt Harmens van Rijn: Ses précurseurs et ses années d' apprentissage door Carel Vosmaer; Verdwenen windmolens in Zuid-Holland door A.J. Marrenga-Stapff; Wonen aan het Galgewater) Klik op de plattegrond hiernaast voor een vergroting |
Stadsmolens (walmolens)
Vanaf het beleg, te beginnen bij het Galgewater, met de klok meeMolen | Plaats | Opgericht | Verdwenen | Type / Functie | Bijzonderheden |
Put, de | Ten Z. van de Morspoort | 1615 | 1815 | Korenmolen | Ook Korenbloem genaamd (18e eeuw), wegens bouwvalligheid gesloopt |
Put, de | 1e Binnenvestgracht 11 | 1987 | --- | ||
Rintmolen, de | Op het bolwerk ten N. van de Morspoort | BEF 1616 | 12-jan-1775 | Runmolen | Verbrand |
Bul, de | Op het bolwerk ten N. van de Morspoort | AFT 1775 | ABT 1862 | Korenmolen | Herbouw van de Rintmolen |
Juffer, de | Op het bolwerk ten N. van de Morspoort | 12-jan-1775 | Moutmolen | Aangestoken door de Rintmolen en eveneens verbrand | |
Eendracht, de | Op het bolwerk ten N. van de Morspoort | AFT 1850 | ABT 1865 | Korenmolen | Herbouw van de Juffer, gesloopt |
Valk, de | Valken bolwerk | 1611 | 1667 | Houten standaardmolen | Gebouwd voor Huych Lyclaesz en Jeroen Aelbrechtsz (van Heemskerck), mr. molenaars |
Valk, de | Valken bolwerk | 1667 | 1743 | Houten achtkanten molen | Gebouwd voor Claes Jansz van Tol |
Valk, de | 2e Binnenvestgracht 1 | 1743 | --- | Korenmolen | Thans Molenmuseum |
Papegay, de | Op het bolwerk ten O. van de Marepoort | 1726 | Korenmolen | Gesloopt | |
Fortuyn, 't | Op de wal achter de Zandstraat | 1741 | 1850 | Korenmolen | Herbouw in steen, ook 't Lam genaamd (AFT 1790) |
Vroegop, de | Op het bolwerk ten W. van de Herepoort | 1730 | Korenmolen | Afgebroken | |
Stier, de | Op de hoek van Vestwal en Oude Heerengracht, ten W vm de Herepoort | 1687 | 1950 | Bovenkruier / Korenmolen | Herbouw in rode baksteen, restant gesloopt |
Lam, 't | Op het bolwerk ten N. van de Zijlpoort | 1648 | 1788 | Korenmolen | Was de korenmolen aan de St. Jacobsgracht, gesloopt |
Grutmolen | Bij de Hogewoerdse Poort | BEF 1742 | Boekweitmolen | Na 1659 verplaatst van de oude Hogewoerdse Poort thv de Heregracht | |
Hollandsche Tuyn, de | Op het bolwerk ten Z. van de Hogewoerdse Poort | AFT 1659 | 1780 | Moutmolen | Veranderd in Kijck in de Pot, afgebroken |
Kijck in de Pot | Op het bolwerk ten Z. van de Hogewoerdse Poort | AFT 1659 | 1780 | Boekweitmolen | Oorapronkelijk de Hollandsche Tuyn, afgebroken |
Verfmolen | Op het bolwerk achter het Levendaal | ||||
Kalf, 't | Op de vest aan de Zijdgracht | 1575 | 1733 | Korenmolen | In 1649 vernieuwd, vervangen door de Oranjeboom |
Oranjeboom, de | Oranjeboomstraat | 1733 | 1905 | Bovenkruier / Korenmolen | Herbouw van 't Kalf, gesloopt |
Korenmolen | Op de wal aan het einde van de St. Jacobsgracht | ABT 1592 | 1648 | Korenmolen | Verplaatst naar het bolwerk ten N. van de Zijlpoort als molen Het Lam |
Wipmolen | Op de Koepoort | 1574 | 1576 | Wipmolen | Verwoest tijdens de orkaan van 22-jan-1576 |
Koe, de | Aan de Vliet, aan het einde van de Molensteeg | 1398 | 1573 | Wijnmolen | Afgebrand |
Koe, de | Ten W. van de Koepoort achter de wal | 1573/1574 | 1731 | Korenmolen | Molen van elders, enkele malen de Loots genoemd (18e eeuw), afgebroken |
Kaaskorf, de | Aan de Cellebroersgracht | 1574 | 1770 | Korenmolen | Overgebracht van buiten de Witte Poort, veranderd tot moutmolen |
Bostelkuip, de | Aan de Cellebroersgracht | 1770 | 1778 | Moutmolen | Oorspronkelijk de Kaaskorf, gesloopt |
Engel, d' | Op het Blauwe of Grote Bolwerk | 1750 | Ook Spinder genaamd, gesloopt | ||
Vechter, de | Op het Blauwe of Grote Bolwerk | 1726 | Korenmolen | Afgebroken | |
Lely, de | Op het bolwerk ten Z. van de Witte Poort | AFT 1730 | 1864 | Korenmolen | Herbouw van De Rijn, afgebroken |
Rijn, de | Op het bolwerk ten Z. van de Witte Poort | 1645 | 1730 | Moutmolen | Afkomstig van ten N. van de Witte Poort, molen van o.a Harmen Gerritsz. van Rijn, afgebroken |
Rijn, de | Ten N. van de Witte Poort | 1575 | 1645 | Moutmolen | Oorspronkelijk de zgn. Zuidmolen te Noordwijk, molen van o.a Harmen Gerritsz. van Rijn (vader van Rembrandt), verplaatst over de Witte Poort heen |
Romein, de | In de nabijheid van de waltoren de Pelicaen aan het Galgewater (Weddesteeg 17) | 1574 | ABT 1675 | Korenmolen | Afkomstig van buiten de stadswal ten N. van het Galgewater, gesloopt |
Buitenmolens
Molen | Plaats | Opgericht | Verdwenen | Type / Functie | Bijzonderheden |
Blaasbalg, de | Buiten de Witte Poort | 1659 | 1818 | Volmolen | Opgericht in 1639 te Zaandijk |
Bos en Gasthuis | Churchilllaan | 1802 | 1959 | Watermolen | |
Eendracht, de | Haagweg 57 | - | 1921 | Achtkante bovenkruier / Houtzaagmolen | Firma Noordman, gesloopt |
Heesterboom, de | Haagweg 57 | 1804 | --- | Achtkante bovenkruier / balkenzager / Houtzaagmolen | Firma Noordman |
Herder, de | Haarlemmerweg 80 | 1753 | 1884 | Houtzaagmolen | Verbrand, vervangen door De Kat |
Herder, de | Haarlemmerweg 80 | 1884 | --- | Houtzaagmolen | Was molen De Kat, gebouwd omstreeks 1753 te Amsterdam |
Hooiberg, de | Aan de Maredijkse zijde vd Haarlemmertrekvaart | 1754 | 1916 | Achtkante bovenkruier / Zaagmolen | Gesloopt |
Jonge Pauline, de | Aan het Galgewater, op terrein latere Firma Noordman | 1856 of eerder | Paltrokmolen / Zaagmolen | ||
Kikkermolen | Oegstgeesterweg (einde Heempark) | 1752 | --- | Wipmolen / Poldermolen | |
Maredijkmolen | Zweilandlaan | 1735 | --- | Wipmolen / Poldermolen | |
Oostvlietmolen | Ten NO van Voorschoten aan de Vlietweg | 1748 | 1914 | Ronde stenen bovenkruier, grondzeiler / Poldermolen | Gedeeltelijk gesloopt, in molenrestanten-bestand |
Roodenburger poldermolen | Kanaalweg 50 | 1893 | --- | Herbouwd na brand | |
Stadsmolen | Gooimeerlaan 3, aan de Slaaghsloot | 1856 | --- | Ronde stenen grondzeiler,/ Poldermolen | Verving ronde stenen molen uit 1806; in 1978 afgebroken en steen voor steen herbouwd |
Stevenshofmolen | Veenwatering / Charlotte Kohlerpad | 1797 | --- | Grondzeiler / Poldermolen | |
Zwarte Schaap, het | Aan de Stinksloot, overzijde Haarlemmertrekvaart tov de Herder | 1872 | 1915 | Paltrokmolen / Zaagmolen | Gesloopt |
Laatst gewijzigd 19 september 2015